Çoklu Zekâ Kuramına Genel Bakış ve Farklı Zekâ Türlerini Keşfetmek
Çoklu Zekâ Kuramı (MIT), Harvard profesörü Dr. Howard Gardner tarafından 1983 yılında geliştirilmiştir. MIT, bireylerin sekiz farklı zeka türüne veya çoklu zekaya sahip olduğunu öne sürer:
-
- Mantıksal matematik
-
- kişilerarası
-
- içsel
-
- Natüralist
-
- Sözel Dilbilim
-
- Mekansal-görsel
-
- müzikal
-
- Vücut-kinestetik
Bu zeka alanlarının her biri ayrı bir tür bilişsel yeteneği yansıtır. MIT’ye göre, bireyler bu alanların her birinde farklı güçlere sahiptir ve bireyler, becerileri ve bilgileri en iyi, etkinlikler kendi benzersiz zeka aralıklarıyla eşleştiğinde geliştirir.
Zeka Türlerini Keşfetmek
Bireyin çoklu zekanın benzersiz kombinasyonunu keşfetmek için, bireyin her alandaki güçlü yönlerinin bir envanterini çıkarmak gerekir. Bu envanterler aracılığıyla, bireyin güçlü yönleri daha az gelişmiş alanlarıyla karşılaştırılabilir. Bu karşılaştırma, bireyin kendi yeteneklerini daha iyi anlaması ve uzun vadeli başarı için güçlü yanlarını nasıl daha iyi kullanacağı konusunda kullanabileceği bir ‘çoklu zeka profili’ oluşturmak için kullanılabilir.
Envanterler, bireyin güçlü yanlarını ve ayrıca belirli zeka türlerine en uygun faaliyet türlerini belirlemek için kullanılabilir. Bu faaliyetler, bireyin bilgi ve becerilerini geliştirmek ve genişletmek için kullanılabilir.
Çözüm
Çoklu Zeka Kuramı, bireylerin farklı zeka türlerinin, bireyin benzersiz yeteneklerini oluşturmak için nasıl etkileşime girdiğini anlamasını sağlar. Envanter değerlendirmeleri yoluyla bireyler, benzersiz güç kombinasyonlarını belirleyebilir ve bu bilgiyi belirli beceri ve bilgileri geliştirmek için kullanabilir. Bireyler, bireysel zeka düzeylerini tanımayı ve kullanmayı öğrenerek daha başarılı bir gelecek için çabalayabilirler. Günümüz dünyasında öğrenme ve öğretme konularında bireyler çok çeşitli seçenekleri kullanmak için cesaretli adımlar atmaktadır. Bu deneyimlerden biri, çoklu zeka (MI) kuramıdır. Gelişen sosyal, bilimsel ve teknolojik alanlarda kabul gören MI kuramı, insanların farklı zeka türlerini keşfetmeleri için sebep oluşturmaktadır.
Çoklu zeka kuramı, 1983 yılında Harvard Üniversitesi öğretim üyesi olan Dr. Howard Gardner tarafından ortaya atılmıştır. Bu kuramın iki temel prensibi vardır. Birincisi, insanların kendilerini açıklayacak farklı zeka türleri keşfetmesi gerektiği, ikincisi ise bu zekâ türlerinin doğuştan kazanılmamış, öğrenilir ve geliştirilebilir olduğu varsayımıdır.
Bu kuramda, Gardner kavramsal, dinleme, üretken, dokunsal, ritmik ve duyusal, özelleşmiş, bilişsel, motoru çoklu zeka kanallarını vurgulamıştır. Bu türler arasında üretken zeka, özelleşmiş zeka, kavramsal zeka, motor zeka, ritmik ve duyusal zeka en çok bilinen ve önemli alanlardır.
Gardner, çoklu zeka kuramında her bir zeka türünü öğretmek için özel yaklaşımların zorunlu olduğunu ifade etmektedir. Dolayısıyla, öğretmene, öğrencinin her bir zeka tarzına kendilerine özel yaklaşımla öğretme konularını seçerek ve uygulayarak öğretme metodları geliştirmek düşer.
Çoklu zeka kuramı, insanların potansiyellerini ve özelliklerini öğrenme için yeni kalıplara sokmak için yeni yaklaşım biçimlerini ve stratejilerini keşfetmelerine yardımcı olmaktadır. Bunlar arasında, insanların kişisel öğrenme oturumları ile yüz yüze kaynaşma ile çeteleşme, ve aktif etkinliklerin kullanımı öne çıkarılmaktadır.
Özetle, çoklu zeka kuramı ile bireyler farklı zeka türlerini keşfetme potansiyeline sahiptir. Bu çoklu zeka kuramının iletişim stratejilerini, öğrenme alanlarını ve yeni becerileri öğrenme süreçlerini optimize etmeleri için her yıl çok sayıda profesyonel kendilerini eğitmektedirler. Bireylerin, çoklu zeka kuramının yaklaşımlarını kullanarak kendilerinin doğuştan özelliklerini geliştirmelerinden elde edecekleri manevi ve kişisel zenginlik arzu edilmektedir.
Çoklu Zeka Kuramı ve Farklı Zeka Türlerini Keşfetmek İçin FAQ
1. Çoklu zeka kuramı nedir?
Howard Gardner tarafından geliştirilen çoklu zeka kuramı, zekanın tek bir boyutla ölçülemeyeceğini, insanların farklı alanlarda güçlü yönlere sahip olduğunu savunur.
2. Kuramda kaç farklı zeka türü tanımlanmıştır?
Kuramda sekiz ana zeka türü tanımlanır: dilsel, mantıksal-matematiksel, bedensel-kinestetik, görsel-uzamsal, müzikal, kişiler arası, içsel ve doğacı zeka.
3. Dilsel zeka neyi ifade eder?
Dilsel zeka, kelimelerle ifade becerisi, dil kullanma yeteneği ve yazılı-sözlü iletişim gücünü içerir. Yazarlar ve konuşmacılar bu alanda başarılıdır.
4. Mantıksal-matematiksel zeka hangi alanları kapsar?
Bu zeka türü, analitik düşünme, problem çözme ve matematiksel işlemler yapma becerilerini içerir. Bilim insanları ve mühendisler bu zekayı yoğun kullanır.
5. Bedensel-kinestetik zeka nedir?
Fiziksel hareket ve becerilerle öğrenmeyi ifade eder. Dansçılar, sporcular ve cerrahlar bu alanda başarılıdır.
6. Kişiler arası zeka neyi kapsar?
Başkalarını anlama, empati kurma ve etkili iletişim becerilerini içerir. Öğretmenler, liderler ve terapistler bu zeka türüne sahiptir.
7. İçsel zeka neyi ifade eder?
Kişinin kendi duygularını anlama ve kendini yönetme becerisidir. Bu zeka türü kişisel farkındalık ve öz düzenlemeyi kapsar.
8. Zeka türleri eğitimi nasıl etkiler?
Öğrencilere kendi zeka türlerine uygun öğretim yöntemleri sunmak, öğrenme motivasyonlarını ve başarılarını artırabilir.
9. Müzikal zeka nedir?
Müzikal yetenekleri, ritim ve seslere duyarlılığı ifade eder. Müzisyenler ve besteciler bu alanda güçlüdür.
10. Doğacı zeka nasıl tanımlanır?
Doğadaki canlıları ve çevresel unsurları anlama becerisidir. Biyologlar ve çevreciler bu zeka türünü sıkça kullanır.