Endoskopi Nedir? Nasıl Yapılır?
Endoskopi sindirim sistemi hastalıkları için yapılan bir tedavi yöntemidir. Endoskopi cihazının ucunda küçük bir ışıklı kamera bulunur. Bu cihaz yemek borusu, mide, bağırsaklar gibi iç organların inceler.
Endoskopi, vücutta tümör, mide kanaması veya geçmeyen rahatsızlıklar vb. çeşitli rahatsızlıkların teşhisi amaç ile yapılır. Gastroskopi ve Kolonoskopi olmak üzere iki çeşidi vardır. Gastroskopi işlemi yapılırken mide ve on iki parmak olarak bilinen bağırsağın bir kısmı, kolonoskopi yapılırken de kalın bağırsaktaki durumlar değerlendirilir. Endoskopi adı altında yer alan bu iki aletlerin ikisininde farklı görevleri vardır.
Endoskopi Kimlere veya Hangi Hastalara Uygulanır?
- Bağırsak duvarında her hangi bir anormallik şüphesi ile karşılaşıldığında
- Uzun süredir kabızlık problemi yaşayan hastalara,
- Makat bölgesinde kanaması olanlara,
- Nedeni bilinmeyen bir şekilde kilo kaybeden hastalara,
- Mide ağrıları veya kansızlık problemlerinde,
- Reflü, mide ekşimesi, göğüste yanma, kusma, ateş, halsizlik gibi durumlarda.
Endoskopi Nasıl Yapılır?
Gastroskopi ve kolonoskopi, çeşitli organlar için tasarlanmış olan endoskopi çeşitleridir. Cihazın bir tarafı sisteme bağlı, diğer tarafı ise doktor tarafından hastaya işlem yapacak şekilde tasarlanmış iki pozisyondan oluşmaktadır. Hastayı muayene edecek tarafın muhteviyatı fiberoptik denilen ince cam kablolardan oluşur. Ucunda ışıklı kamera bulunur. Doktor kumanda kolları ile birlikte hastayı muayene eder. Bu ışıklı kamera sayesinde vücutta bulunan rahatsızlık, kitle, tümör gibi unsurlar tespit edilir.
Önceleri çok kaba ve büyük olan endoskopi cihazları günümüzde oldukça kuçültülmüş, hastayı rahatsız etmeyecek şekle getirilmiştir. Kolayca sağa sola hareket etmekle birlikte doktorun elinin altında bulunan kumanda kolları ile hedeflenen bölgenin net şekilde görüntülenmesi sağlanmaktadır. Hamile hastalara endoskopi yapılması tavsiye edilmez.
Endoskopun Tarihi Gelişimi
Üretimi gerçekleştirilen ilk, 1773- 1809 yılları arasında yaşayan Philipp Bozzini tarafından geliştirilmiştir. 1805 yılında tanıtımı yapılan ilk endoskoptur. Bu sayede idrar yolu, boğaz yolları analiz edilebiliyordu. Tıp dünyası bu gelişimin insan vücuduna zararlı olabileceğinden dolayı şüphe ile yaklaşıyordu. Bozzini’nin erken ölmesinden dolayı endoskop gelişimi uzun bir süre için durdu.
Daha sonraki zamanlarda (1853) Fransız cerrah olan Antoine Jean Desormaux, endoskop üzerinde birkaç değişiklikler yaparak, birkaç ayna, ve lens kullanarak elde ettiği ışığı bu düzenek üzerinde yansıttı. Desormaux, endoskop kelimesini kullanan ilk kişi olmuştur.
İlerleyen zamanlarda Alman Dr. Adolph Kussmaul henüz 15 yıl sonra yaşayan bir insanın midesine endoskop ile görüntü alabilen ilk doktordur. Endoskop zaman içerisinde sürekli gelişime uğramıştır. Dr. Rudolph Schindler ise 1932 yılındayken esnek bir endeskop icat etti. Bu icat çok kullanışlı bir şekilde oldukça rahat biçimde, hastaların boğazını, iç organlarını tahriş etmeden kullanılabiliyordu. 1960 lı yıllara gelindiğinde Endoskop’u fiber optik malzemeler ile üretmeye başladılar. Bu durum sayesinde endoskoplar Esnek, küçük ve daha kullanışlı bir hale geldi.
Endoskop günümüzde birçok insanın hastalığını teşhis veya tedavi etmede de kullanılıyor. Bazen de teşhis için kullanılan bu cihazın ucuna bir kıskaç vs. Tıbbi bir alet yerleştirerek içeride görünen problemin çözümlemeye, çözümleme olmasa bile içeride bulunan kitleden bir parça alınarak patoloji sonuçları araştırılıyor.
