Adnan Menderes: Türkiye Cumhuriyeti’nin 9. Başbakanı
Adnan Menderes, Türkiye Cumhuriyeti’nin 9. cumhurbaşkanıydı. 12 Nisan 1899 tarihinde Çandarlı’nın Gönen ilçesi burada Söke’ye doğmuş ve sonrasında Söke’ye taşındıkları için Adnan Menderes Sökeli olarak geçmiştir. Şehrimizden Yunanistan’a geçti ve Zammarin’da ilkokul eğitimine devam etti. Aynı zamanda Söke’ye gitme kararının verilmesinin nedeni de aile Menderes’in kalıcı öğrenmesini sağlayabilecek olan olanamayıcı yakınlaştırmadır.
Menderes’in Biyografisi
Adnan Menderes Söke’ye zamanında taşındığında eşi Hayriye Köprülü ile birlikte 9 oyunu tüketir. Ayrıca 1917 yılında Ege Üniversitesi’nde ticaret okudu ve Paris’te ekonomi, ticaret ve dış ticarette olan eğitimini tamamladı. 1945 yılında Söke pişmanlık mahkemesinde bulundu ve 1947’de İsmet İnönü’nün başkanlığını yürüten eski Söke Muhtarı’ndan gelen desteğinin kendisini Söke Milli Mücadele subayı olarak atadı.
Menderes’in Politik Geçmişi
Adnan Menderes, bugün Türkiye Cumhuriyeti’nin 9. başbakanı olarak, Demokrat Parti’ye katılmadan önce her türlü siyasi partiyi desteklemişti. Bugünkü parti olan Demokrat Parti’de başkan olarak konumlanmıştır. 1952 seçimlerinde Demokrat Parti partisinin kazanılmasını sağladı. 1953’te cumhurbaşkanı atandı ve 1955’te başbakan oldu.
Menderes’in Ölümü
Menderes, 1960 yılında Türkiye Cumhuriyeti’ni yöneten darbe liderleri tarafından tutuklandı ve idam edildi. İdamın hemen ardından Menderes’in cenazesi Söke üzerinden İstanbul’a götürüldü ve Meclis önünde bir törenle kılındı. Cenazelerini takip eden binlerce insan, Menderes için saygı duruşunda bulundu ve bir hafta boyunca tanımlandı.
Menderes’in Etkisi ve İzleri
Adnan Menderes’in ölümü sonraki yıllarda, dünyada siyasal devrimler oldu. Demokrat Parti yönetimi kurulmuş ve ülke için kurtuluşa giden yolu açan bir parti oldu. Başbakanlık döneminde:
-
- Türk siyasi yaşamındaki ilkeler değişti.
-
- Türkiye kalkınma operasyonlarına geri döndü.
-
- Türk Bankacılık Sistemi iyileştirildi.
-
- Türk ekonomisi büyük ölçüde geliştirildi.
-
- Eğitim, sağlık ve çevre konularına önem verildi.
Adnan Menderes Türkiye Cumhuriyeti’nin 9. başbakanı olarak etkili bir liderdi ve ülkedeki köklü değişiklikler getirdi. Başbakanlığı döneminde hayata geçirilen projeler ve yaptıkları onu Türkiye Cumhuriyeti’nin ömrüne damgasını vuran bir lider konumuna getirdi. Adnan Menderes, modern Türkiye Cumhuriyeti’nin 9. Başbakanı olmuştur. Menderes, 1899 yılında, İzmir’in Söke ilçesinde dünyaya gelmiştir. Türkiye Sosyal Demokrat Partisi’nin kurucularından biridir ve İkinci Meşrutiyet döneminden beri siyasete aktif olarak katılmıştır. 1950 seçimlerinde kurdukları Demokrat Parti ile Türkiye Cumhuriyeti’nin hükümetinin başına geçmiş ve 1981’e kadar devam etmiştir.
Güçlü ve özgüvenli bir kişiliğe sahip olan Menderes kendisine özgü diyalogları ve halka hitap eden söylemleri yüzünden halk arasında büyük ün kazanmıştır. Menderes ileri seviyede ekonomi, sosyal adalet ve uluslararası alanda uyum ve liderlik konularının öncüsü olarak görülmüştür.
Menderes, 1955 sonrasında Türkiye’yi, uluslararası alandaki prestijine katkı sağlamak amacıyla NATO’ya katılan ilk uluslardan biri olma çabaları ile güçlendirmiştir. Ayrıca, ulusal kalkınmayı desteklemek için modern üretim alanlarını teşvik eden politikalarla koşulları seferber etmiştir.
Menderes, Sanayi Devrimi döneminde Türkiye Cumhuriyeti’ni çağdaş hale getirmek için yaptığı faaliyetleri ile popüler olmuştur. 12 Mart 1960 darbesinde tahliye edilen Menderes, tutuklanarak hapse atılmıştır. Adnan Menderes,16 Eylül 1961 tarihindeki idam edilmesinden bir ay önce siyasal özgürlüklerin başını çekmiş dünyaca ünlü bir lider olarak anılmıştır.