İsmet İnönü: Türkiye Cumhuriyeti’nin 2. Cumhurbaşkanı ve 8. Başbakanı

İsmet İnönü: Türkiye’nin İkinci Cumhurbaşkanı ve 8. Başbakanı

İsmet İnönü, Türkiye’deki yaşamı boyunca oldukça etkili bir siyasi figür olan Türkiye’nin ikinci cumhurbaşkanı ve sekizinci başbakanıydı. 1884’te doğdu, İzmir’de büyüdü. 1901 yılında Kara Harp Okulu’na girdi ve yeteneği ve özverisi sayesinde kısa sürede rütbeleri yükseldi.

Erken Siyasi Kariyer

İnönü, Türk Kurtuluş Savaşı’nın ilk aşamalarında yer aldı. 1920’de Sivas Kongresi komutanlığına atandı ve İngilizlerle barış görüşmeleri yapmak üzere Ankara’ya gönderildi. Bu müzakerelerin sonucu, günümüz Türkiye’sinin sınırlarını çizen Lozan Antlaşması oldu.

1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra İnönü, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından Başbakan olarak atandı. Bu rolde, ülkenin ekonomik ve kültürel geçişine vesile oldu. Bu süre zarfında, aşağıdakilerin inşası gibi bir dizi iddialı reform ve proje başlattı;

• • Gazi Üniversitesi – Cumhuriyetin ilk modern üniversitesi.

• • Misak-ı Milli– Bir ulusal savunma planı.

• • İstanbul-Ankara karayolu– Cumhuriyetin ilk büyük otoyolu.

İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti’nin 2. Cumhurbaşkanı ve Kurtuluş Savaşı’nın önemli liderlerinden biridir. Mustafa Kemal Atatürk’ün en yakın silah arkadaşlarından olan İnönü, Lozan Antlaşması’nın imzalanmasında başrol oynamıştır. 1938-1950 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı yapmış ve Türkiye’nin çok partili hayata geçiş sürecini başlatmıştır. Savaş dönemindeki liderliği ve politik istikrarı koruma çabalarıyla tanınır.

Daha Sonra Siyasi Kariyer

1938’de İsmet İnönü, Türkiye Cumhurbaşkanı seçildi. Atatürk’ün yakın arkadaşı Fuat Köprülü’ye karşı yarıştı ve önemli bir farkla kazandı. Cumhurbaşkanlığına, sosyal güvenliğin getirilmesi, tek parti sisteminin kurulması ve yabancı ülkelerle ticari ilişkilerin kurulması gibi birçok reform damgasını vurdu. 1945’te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun İstanbul’da düzenlenmesine de vesile oldu.

İnönü ayrıca Kore ulusunun kurulmasında ve Kore Savaşı’nda kilit rol oynadı ve 1947 Hint-Pakistan Savaşı sırasında Hindistan ile Pakistan arasında arabuluculuk yaptı. Bağlantısızlar Hareketi’nin gelişmesinde de önemli bir rol oynadı.

1950’de Cumhurbaşkanlığı görevi sona erdi ve yeniden Başbakanlık görevine döndü. Bu görevdeki en önemli başarısı, 1952’de Türk-Amerika Birleşik Devletleri Karşılıklı Savunma Anlaşması’nın kurulması oldu.

İsmet İnönü, Türkiye tarihinde önemli bir siyasi şahsiyetti ve Türkiye Cumhuriyeti’ne katkıları asla unutulmayacak. 1973 yılında 89 yaşında vefat etmiştir. İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti’nin 2. Cumhurbaşkanı ve 8. Başbakanı olarak önemli katkılar sağlamıştır. Kendisi, 1884’de Konya’nın İnönü kasabasında Mustafa Kemal Atatürk’ün Kurtuluş Savaşından sonra Cumhuriyet’in kurulmasına kadar tarihsel olayların öncüsü olarak görev aldı.

İnönü, daha önce 25 Ocak 1920’de Ankara’daki Milli Mücadele Bürosu Başkanlığı’na seçilmişti ve Atatürk’ün ölümünden sonra Cumhuriyet’in ilk Cumhurbaşkanı Vekilisi olarak düşünülmüştü. İnönü, 12 Haziran 1938’de Cumhurbaşkanlığına ve 13 Haziran 1938’de de 8. Başbakanlığına seçildi.

İsmet İnönü, ülkeye önemli birçok yasal düzenlemeler getirdi. 1936’da Türkiye Halk Partisi’nin kurulması, 1937’de sosyal güvenlik kanunu çıkarılması, Cumhuriyet’in Ankara’ya taşınması ve Cumhuriyet Devri adıyla daha sonra açılan resmi müze gibi konularda öncü rol oynamıştır.

İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti’nin 2. Cumhurbaşkanı ve Kurtuluş Savaşı’nın önemli liderlerinden biridir. Mustafa Kemal Atatürk’ün en yakın silah arkadaşlarından olan İnönü, Lozan Antlaşması’nın imzalanmasında başrol oynamıştır. 1938-1950 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı yapmış ve Türkiye’nin çok partili hayata geçiş sürecini başlatmıştır. Savaş dönemindeki liderliği ve politik istikrarı koruma çabalarıyla tanınır.

İnönü, ayrıca Türkiye’yi 2. Dünya Savaşı’na ne zaman sürükleyeceklerine karar verirken, uzlaşmacı yöntemlere başvurmus ve savaşın her iki tarafının çıkarlarına aykırı olacağını anlamıştı.

Bu, İsmet İnönü’nün Türkiye Cumhuriyeti’ndeki üstün özelliklerden biriydi – fedakarlığı. Çoğu insan, onu sadece Türkiye politik alanındaki özgürlükçü siyasal lider olarak tanıyor. Ancak hayatı boyunca, insan haklarının korunmasına, hiç kimsenin insanlık onurunun çiğnenmemesine ve değerlerin korunmasına olan inancını gösterdi.

İsmet İnönü, on dört yıl hükümet görevinden sonra 9 Mayıs 1950’de istifa etti. 8. Başbakan Türkiye Cumhuriyeti’nden kenarından çok önemli şeyler bıraktı. O, milletinden bir lideri gür bir şekilde bıraktı – İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti’nin 8. Başbakanı ve 2. Cumhurbaşkanı olacaktı.